Köklü Ata Spor Klübü Spor ve Sanat Bir Arada
Gen dopingi; hücrelerin, genlerin ve genetik elementlerin tedavi edici olmayan kullanımı ve gen ifadesinin ayarlanması ile sporcu performans kapasitesinin arttırılması şeklinde tanımlanabilir. Gen dopingi, sporcuya yarışmada avantaj sağlaması amacıyla gen tedavisi prensiplerinin uyarlanmasıyla ortaya çıkmıştır. Özellikle genetik tedavi yöntemleriyle büyüme hormonu, insülin benzeri büyüme faktörü (IGF-1), steroidler ve eritropoietinlerin salgılanmasının doğal yoldan artırılmasının sporculara belirgin avantajlar sağlayabileceği varsayılmaktadır. Ancak bu şekilde yapılacak bir genetik tedavinin risklerinin dışarıdan hormon vermekten daha fazla olacağı da düşünülmektedir. Bu nedenle Dünya Anti-doping Ajansı Gen tedavileri ile performansı artırma çalışmalarını doping olarak kabul etmekte ve yasaklamaktadır
Gen tedavilerinde iki yöntem kullanılmaktadır.
-İnsanlardan hücre alıp, doku kültürlerinde çoğaltarak geri vermek;
-Viruslar kullanılarak gen transferi yapmak. (Spesifik virus serotiplerinin DNA’larının transfer edilmesi, karaciğer, kalb iskelet kası gibi gelişmiş birçok dokuya etki etmektedir.)
Tedavi amaçlı gen transferi çalışmaları son 20 yıldır yapılmaktadır ve teknolojisi hala çok gelişmemiştir. Bu alanda bugüne kadar yaklaşık 800 çalışma yapılmış ve yayınlanmıştır. Kanser, nörolojik hastalıklar,kas distrofileri ve metabolik hastalıklara çare bulmak amacıyla yapılmaktadır. Melanom, nöroblastom, basboyun kanserleri, glioblastom gibi beyin kanserlerine karsı aşı geliştirmek için; ayrıca körlük tedavisinde kullanılmaktadır. Gen transferinin birçok yan etkisinin olabileceği, özellikle kansere yol açabileceği utulmamalıdır. Gen tedavisi, kas yaralanmaları, bağ ve tendon kopmaları, menisküs yaralanmaları vb. gibi durumlarda, tedavi amacıyla kullanılabilmektedir
| Metot | Avantajları | Dezavantajları |
| Hücre dışı (in vitro) | *Gen ürünü kişiye aktarılmadan önce sınıflandırılabilir ve ayrılabilir. | *Daha az etkin
*Kişiye özgü *Daha pahalı *Daha özellikli laboratuar şartları gerektirir |
| Hücre içi (in vivo) | * Gen ürününün daha fazla miktarda üretimi sağlanır *Daha ucuz | *Sınıflandırmak ve ayırmak mümkün değil
*İmmün yanıta neden olabilir *Germline bütünleşmelere neden olabilir |
kaynak: Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi